EMDR Terapisi – Uzman Klinik Psikolog Salih Eskici
Travma sonrası stres bozukluğu, anksiyete bozukluğu, depresyon ve fobiler gibi pek çok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde etkili ve hızlı sonuç veren bir terapi yaklaşımıdır. EMDR, geçmiş ya da günümüzde yaşanan travmaların etkilerini azaltarak psikolojik problemlerin çözümünde kullanılan bilimsel temelli bir yöntemdir. Hipnotik bir süreç değildir; birey, bu terapi sırasında bilinçli ve farkındadır. Her yaş grubunda uygulanabilen EMDR, danışanların yaşam kalitesini artırmayı hedefler.
EMDR Nedir?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) ya da Türkçe adıyla “Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme Terapisi”, bireylerin travmatik yaşantılarından kaynaklanan psikolojik sorunları iyileştirmek için kullanılan güçlü bir terapi yöntemidir.
Travmatik yaşantılar sonucunda oluşan duygusal, düşünsel ve davranışsal problemler üzerinde etkili olan EMDR, bireyin göz hareketleri yoluyla beynin iki yarımküresini uyararak çalışır. Bu süreçte, geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler işlenir ve bireyin bugünkü yaşamında bu olayların etkisini en aza indirmek hedeflenir. EMDR sayesinde bireylerin, geçmişin olumsuz etkilerinden kurtulup daha sağlıklı düşünce ve davranış kalıpları geliştirmesi mümkündür.
EMDR Nasıl Geliştirildi?
EMDR terapisi, 1987 yılında Amerikalı psikolog Dr. Francine Shapiro tarafından keşfedilmiştir. Shapiro, göz hareketlerinin rahatsız edici düşünceler üzerindeki etkisini tesadüfen fark etmiş ve bu keşfi bilimsel araştırmalarla destekleyerek EMDR terapisini geliştirmiştir. Zamanla, farklı psikoterapi ekolleriyle bütünleşerek bugün dünyanın birçok yerinde etkin bir tedavi yöntemi haline gelmiştir.
EMDR Terapisinin Temeli Nedir?
EMDR’nin dayandığı temel kavram, Adaptif Bilgi İşleme Modelidir. Bu modele göre, bireyler yaşadıkları her deneyimi işler ve uygun şekilde depolar. Ancak travmatik olaylar karşısında bu süreç sekteye uğrayabilir. Beyin, travmatik bilgiyi sağlıklı bir şekilde işleyemediğinde, bu deneyimler olduğu gibi ve duygusal yüküyle birlikte zihinde depolanır. Sonuç olarak, birey bu bilgileri tetikleyen herhangi bir durumla karşılaştığında, o travmatik anıyı tekrar yaşar gibi hisseder.
EMDR terapisi, bu travmatik anıları yeniden işleyerek olumsuz duyguların etkisini azaltmayı amaçlar. Bu sayede birey, geçmişin etkisinden kurtularak gelecekte daha sağlıklı düşünce ve davranışlar geliştirebilir.
EMDR Terapisi Nasıl İşler?
EMDR terapisi sırasında bireylere çift yönlü uyarım verilerek travmatik anılara ulaşılması sağlanır. Bu uyarımlar:
Göz hareketleri,
Kulak yoluyla verilen ses uyarıları,
Dokunsal uyarılar (ellerde hafif titreşimler) şeklinde olabilir.
Bu uyarımlar, beynin iki yarımküresi arasındaki bağlantıyı güçlendirerek, travmatik anıların etkisini azaltmaya yardımcı olur. Terapi sürecinde birey, olumsuz anıları üzerinde çalışırken yeni ve sağlıklı düşünce kalıpları geliştirmeye yönlendirilir. Böylece, geçmiş yaşantılar bireyin bugünkü ruh halini olumsuz şekilde etkilemekten çıkmış olur.
EMDR Terapisi Hangi Aşamalarla İlerler?
EMDR terapisi belirli aşamalardan oluşan sistematik bir süreçtir:
Geçmişin Analizi: Terapist, bireyin geçmişini değerlendirerek hangi olayların terapi sürecinde ele alınması gerektiğini belirler.
Hazırlık Aşaması: Danışana terapi süreci ve uygulanacak teknikler hakkında bilgi verilir.
Değerlendirme: Danışanın travmatik anıları, inançları ve hisleri analiz edilir.
Duyarsızlaştırma: Çift yönlü uyarımlarla birlikte danışan, travmatik anıları işleyerek üzerlerindeki olumsuz etkileri azaltır.
Yerleştirme: Bireyin sağlıklı ve pozitif inançları benimsemesi desteklenir.
Beden Taraması: Terapist, danışanın bedensel duyumlarını değerlendirerek herhangi bir rahatsızlık olup olmadığını kontrol eder.
Kapanış: Terapist, danışanı rahatlatacak teknikler öğretir ve sürecin devamına yönelik bilgilendirme yapar.
Yeniden Değerlendirme: Terapinin etkinliği gözden geçirilir ve gerekirse yeni çalışmalar yapılır.
Bu aşamaların tamamlanmasının ardından birey, geçmişte yaşadığı travmatik anıların duygu, düşünce ve davranışları üzerindeki etkisinden büyük ölçüde arınmış olur.
EMDR Terapisi Kimler İçin Uygundur?
EMDR terapisi her yaştan birey için uygundur. Ancak çocuklar için uygulama yapacak terapistin özel eğitim almış olması gerekmektedir. EMDR terapisi aşağıdaki durumlarda etkili bir tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır:
Travma sonrası stres bozukluğu
Kaygı bozuklukları ve fobiler
Depresyon
Cinsel işlev bozuklukları
Yeme bozuklukları
Uyku bozuklukları
Kronik ağrılar ve psikosomatik rahatsızlıklar
Performans kaygısı ve stres yönetimi
EMDR Terapi Sonrasında Rahatsızlıklar Tekrarlar mı?
EMDR terapisi, bireyin yaşadığı olumsuz anıların etkisini azaltmaya yönelik çalışır. Terapinin amacı, bu anıları tamamen silmek değil, bireyin bu anılara verdiği olumsuz tepkileri değiştirmektir. Terapi sonrasında birey, yaşadığı olumsuz olayları hatırlasa bile eskisi kadar yoğun bir duygusal tepki vermez. Bu nedenle, EMDR terapisi sonrasında rahatsızlıkların tekrar etme ihtimali oldukça düşüktür.
EMDR Terapisi Kaç Seans Sürer?
EMDR’nin süresi, bireyin yaşadığı travmanın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Hafif travmatik yaşantılar için 3-4 seans yeterli olabilirken, daha derin psikolojik problemlerde 8-10 seansa kadar sürebilmektedir. Depresyon gibi uzun vadeli tedavi gerektiren durumlarda terapi süreci 20 seansa kadar uzayabilmektedir.
Sonuç olarak, EMDR terapisi bireyin geçmiş travmalarından özgürleşmesini, sağlıklı düşünce ve davranış kalıpları geliştirmesini sağlayan güçlü bir terapi yöntemidir. Eğer siz de geçmiş travmalarınızın etkisinden kurtulmak ve yaşam kalitenizi artırmak istiyorsanız, bir EMDR terapistiyle çalışarak bu sürece adım atabilirsiniz
