Eskişehir Psikolog; Kayıp, hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır ve her birimiz hayatımızın bir noktasında yas tutarız. Bu süreç, kişiden kişiye farklılık gösterse de, yas ve kabullenme evrelerinin anlaşılması, bu zorlu dönemi yönetmemize yardımcı olabilir. Psikolojik perspektiften yas ve kabullenme sürecine dair bazı temel bilgileri ve bur süreçlerle nasıl başa çıkabileceğinize dair ipuçlarını paylaşmak istiyorum.
Yasın Evreleri
Yas tutma süreci genellikle beş aşamadan oluşur; inkar, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme. Elisabeth Kübler-Ross tarafından geliştirilen bu model, yasın karmaşık doğasını anlamamıza yardımcı olur, ancak herkes bu evreleri aynı sırayla veya aynı şekilde yaşamayabilir.
1. İnkar: Kaybın gerçekliğini kabul etmekte zorlanma aşamasıdır. Bu, genellikle acı verici gerçeklikten geçici bir korunma mekanizması olarak görülür.
2. Öfke: Kaybın neden olduğu acıya yönelik öfke, suçlama ve kızgınlık duygularını içerir. Öfke kaybettiğimiz kişiye karşı da olabilir, kendimize karşı suçlamalar şeklinde de görülebilir.
3. Pazarlık: Genellikle 'eğer' ve 'keşke' düşünceleriyle karakterizedir. Kişiler, yaşananları değiştirebilecekleri umuduyla geçmişteki olayları yeniden canlandırabilir.
4. Depresyon: Kaybın tam anlamıyla hissedildiği, üzüntü ve çaresizlik duygularının baskın olduğu aşamadır.
5. Kabullenme: Kaybın gerçekliğini kabul etme ve onunla yaşamayı öğrenme aşamasıdır. Bu, duruma uyum sağlama ve ileriye adım atma kapasitesidir.
Kabullenme ve İleriye Adım Atma
Kabullenme, yas sürecinin son ve belki de en zor evresidir. Bu aşamada, kaybın bir parçası olarak yaşamınızda yeni bir normalliği kabul etmek ve bununla barışık olmak yer alır. Kabullenme, kaybedilen kişi veya durumun yokluğunu onaylamak değil, yeni gerçekliğe uyum sağlama sürecidir.
Bu süreçte duygularınızı ifade etmek öenmlidir. Duygularınızı bastırmak yerine, onları tanımak ve ifade etmek önemlidir. Günlük tutmak, sanat yapmak veya bir terapist ile konuşmak bu süreçte yardımcı olabilir.
Aile, arkadaşlar ve destek grupları, yas sürecinde size yardımcı olabilir. Onlarla duygularınızı paylaşmak, yalnız olmadığınızı hissetmenize yardımcı olur.
Günlük rutinlerinizi sürdürmek, normal bir yaşam hissini yeniden kazanmanıza yardımcı olabilir.
Özetle yas ve kabullenme süreci, her birey için farklı şekillerde tecrübe edilir. Bu süreci anlamak ve kabul etmek acıyı hafifletmeye ve hayatın getirdiği değişikliklere uyum sağlamaya yardımcı olabilir. Unutmayın, yas tutmak zaman alır ve herkes kendi hızında iyileşir. Kendinize karşı nazik olun ve iyileşme yolculuğunuzda sabırlı olun.
Psikolog Salih Eskici olarak Eskişehir'de Psikolog olarak kliniğimizde bireysel terapi, çift terapisi, oyun terapisi ve psikolojik testler konusunda hizmet vermekteyim.